داروهای اعصاب و روان ممکن است برای کاهش و درمان بسیاری از اختلالات روانی و گاه حتی بیماریهای جسمانی تجویز شود. متاسفانه به دلیل دیدگاه منفی که هنوز در جامعه به بیماریهای اعصاب و روان وجود دارد، افراد از دریافت درمان و حتی خوردن داروها سرباز میزنند. این موضوع با آموزش و آگاهی هر چه بیشتر جامعه درباره بیماریهای اعصاب و روان در طی چند سال اخیر بهبود یافته است مغز ما در طول روز مواد شیمیایی بسیاری ترشح میکند. خندیدن، احساس لذت، نگرانی و اضطراب یا حتی راه رفتن ما همگی تحت تأثیر این مواد شیمیایی هستند که از مغز ترشح میشود. هنگامیکه شما درگیر بیماریهایی مثل افسردگی یا اضطراب میشوید این اتفاق دو معنی دارد: یا یکی از این مواد شیمیایی بیشازحد ترشح میشود؛ و یا کمتر؛ لذا داروهای اعصاب و روان تعادل این مواد را بر می گردانند.
بیان تمام دسته های دارویی اعصاب و روان از حوصله این مقاله خارج است در ادامه به توضیح چند دسته مهم ازین داروها می پردازیم: داروهای ضد اضطراب، ضد روان پریشی، تثبیتکننده خلق، ضد افسردگی و محرک.
داروهای ضدافسردگی یکی از پرفروشترین و رایجترین داروهای اعصاب و روان باشند. این داروها انواع مختلفی دارند که از رایجترین آنها میتوان به این موارد اشاره کرد:فلوکستین، پاروکستین، سیتالوپرام، اسسیتالوپرام
داروهای ضدروانپریشی با نامهای ضد جنون یا آنتیسایکوتیک هم شناخته میشوند. این داروها معمولاً برای درمان بیماریهای جدی مثل اسکیزوفرنی یا اختلال دوقطبی استفاده میشوند. در واقع جنون شرایطی است که بیمار ارتباط خود را با واقعیت جهان از دست میدهد؛ و ممکن است نشانههایی مثل هذیان یا توهم را نیز تجربه کند. این داروها معمولاً برای بیماریهایی مثل اسکیزوفرنی، اختلال خوردن، افسردگیهای بسیار شدید (افسردگی سایکوتیک)، اختلال دوقطبی یا شیدایی، وسواس فکری و عملی، اختلال استرس پس از سانحه و همینطور اختلالاتی که تحت تأثیر سوءمصرف مخدر به وجود میآید مورداستفاده قرار میگیرند.
مهمترین انواع داروهای ضد روانپریشی عبارتند از: کلروپرومازین، هالوپریدول، پرفنازین، ریسپریدون، آریپیپرازول، تیوتکسین، هالوپریدول،تری فلوپرازین، کلوزاپین، اولانزاپین، کوئتیاپین، ریسپریدون
داروهای تثبیتکننده خلق همانطور که از نامشان پیداست تلاش میکنند تا شرایط روحی بیمار را در یک حالت ثابت نگه دارند. بیمارانی که دچار مشکل تثبیت خلق هستند، معمولاً در طول روز یا هفته تغییرات خلقی بسیاری را تجربه میکنند. آنها بعضی روزها بسیار غمگین میشوند و گاهی اوقات احساس شادی میکنند. این شرایط مشکلات بسیاری را در جریان زندگی آنها ایجاد میکند. به همین خاطر استفاده از این داروها میتواند تا حد زیادی به این بیماران کمک کند.
این داروها معمولاً برای بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی، اختلال اسکیزوافکتیو، ناتوانی در کنترل تکانه و همینطور بعضی از افسردگیها تجویز میشوند. ازجمله مهمترین داروهای تثبیتکننده خلق میتوان به این موارد اشاره کرد: کاربامازپین، اکس کاربازپین،لیتیوم لاموتریژین،سدیم والپروات
محرک همانطور که از نام آن پیداست باعث میشود تا سطح هشیاری، دقت و توجه و همینطور انرژی فرد بیشتر شود. این دسته از داروها معمولاً برای کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی و نقص توجه و همینطور بیماران درگیر با اختلال حمله خواب یا نارکولپسی تجویز میشود. از مهمترین انواع آن میتوان به این موارد اشاره کرد: متیلفنیدیت ،آمفتامین،دکستروآمفتامین
دمانس یا اختلال زوال عقل یکی از بیماریهایی است که در سالهای اخیر شیوع بالایی پیدا کرده است. متأسفانه تا امروز دارویی برای درمان این بیماری پیدا نشده است. اما بعضی از داروها میتوانند شرایط را مهار و روند بیماری را کند کنند. ازجمله این داروها میتوان به این موارد اشاره کرد: ریواستیگمین، دونپزیل، ممانتین
مهمترین داروهای آرامبخش و خواب آور به دلیل شاخص درمانی بالا، کمترین اثرات نامطلوب بر عملکردهای قلبی ریوی هستند و باعث تغییر در داروهای دیگر با القای آنزیم میکروزومی نمی شوند. بنزودیازپین به عنوان خواب آور، آرام بخش، ضد تشنج استفاده می شوند. همه ترکیبات آن باعث شروع خواب می شوند، بیداری متناوب را کاهش می دهند و کل زمان خواب را افزایش می دهند. بسته به مدت زمان عمل، آنها به دو گروه تقسیم می شوند:
بنزودیازپین های طولانی مدت: به عنوان مثال دیازپام، فلورازپام، نیترازپام، فلونیترازپام و غیره
بنزودیازپین های کوتاه مدت: به عنوان مثال میدازولام، تریازولام، تیمازپام، لورازپام،