تا ۹۰ درصد افرادپارکینسونی در مسیر بیماری شان دچار تظاهرات روانپزشکی پارکینسون میشوند. این اختلالات معمولاً قبل از بروز علائم موتور وجود دارند. در ۳۰ درصد موارد قبل از شروع علائم حرکتی؛ افسردگی و اضطراب بروز می کند. اختلالات خلق، مشکلات شناختی و فراموشی، مشکلات رفتاری و روانپریشی یا سایکوز و پاندینگ جزء شایعترین علائم روانپزشکی پارکینسون می باشند این علائم از سطح خفیف تا شدید بروز می کند.
ممکن است اختلالات شناختی در مراحل اولیهٔ بیماری و همزمان با علايم حرکتی بروز کند، گاهی قبل از تشخیص بیماری پارکینسون دیده می شوند ، و طی روند بیماری شدیدتر می شوند. شایعترین نقص شناختی در پارکینسون، اختلالات عملکرد اجرایی است که شامل:
دیگر مشکلات شناختی در پارکینسون عبارتند از
۲۵ درصد پارکینسونی ها درگیری سایکوز میشوند .و عمدتا شامل توهم و هذیان می شود. روانپریشی، علامتی است که بازهای بین ۲۶ تا ۸۳ درصد مبتلایان پارکینسون دچار آن میشوند.حدود ۵۰ درصد مبتلایان پارکینسون طی پیشرفت بیماری، دچار توهم و هذیان میشوند که ممکن است حاکی از آغاز دمانس باشد. روانپریشی اکنون بخشی جداییناپذیر از بیماری پارکینسون محسوب میشود.
جزء شایعترین علائم روانپزشکی پارکینسون می باشد و تا ۵۰ درصد بیماران توهم را در سیر بیماری خود تجربه می کنند. توهمات خفیف ،مثلاً حس میکند کسی بهسرعت از کنارش رد میشود یا چیزی کنار یا پشت سرش ایستاده است این توهم های خوش خیم شایع ترین علائم سایکوز در بیماری پارکینسون هستند. و ناشی از درمان های دوپامینرژیک می باشند. درحالت شدید، بیمار دچار توهمات واضح دیداری و افکار بدبینانه شدید میشود.
خصوصیات توهم در پارکینسون
فرم های مینور توهمات شامل ایلوژن های بینایی و توهمات عبوری؛ دیدن اشیاء جاندار یا بی جان که سریع از محدوده بینایی فرد رد میشوند.توهمات شنوایی، لامسه، چشایی و بویایی هم گزارش می شوند.
شیوع هذیان ها مشخص نیست ولی شیوع جمعی آنها حدود ۳۰ درصد تخمین زده میشود. حالت سیستماتیزه و کامل یک هذیان را ندارند. هذیان حسادت و سایر اتهامات پارانوئیدی، ترس های پارانوئیدی در مورد خوردن غذا و دارو ها و رفتارهای نامناسب جنسی و گیجی تظاهرات شایعی هستند که ممکن است اداره کردن آنها سخت باشد و حتی نیاز به بستری داشته باشند.
برخی بیماران سندروم های مزمن پارانویا پیدا میکنند که شبیه اسکیزوفرنی میشود. توهمات و هذیان ها با افسردگی و مانیا و اختلالات اضطرابی نیز ایجاد میشوند و ممکن است زمانی که بیمار بسیار آژیته است مورد غفلت واقع شوند.
خواب منقطع، رویاهای واضح ،کابوس ها می توانند خبر از وجود یک سایکوز فرضی را بدهند از مهمترین علل نیاز به مراکز نگهداری توهمات و هذیان ها در بیماری پارکینسون است
رفتارهای تکانشی مهار نشده و رفتارهای شبه وسواس در بیماران پارکینسونی دیده می شود و اکثراً منجر به مراجعه به روانپزشک میشود. تظاهر اصلی در کنترل تکانه، ناتوانی در مقاومت در برابر سائق ها و رفتارهای لذت بخش و خوشی است که اکثراً زیانبار برای خود فرد و دیگران است. در بیماری پارکینسون این رفتارها شامل:
برخی بیماران بیش از یک علامت اختلال کنترل تکانه را نشان می دهند این رفتار ها اغلب مرتبط با درمان با آگونیست های دوپامین است. شیوع اختلالات کنترل تکانه تا ۱۴ درصد بیماران را درگیر میکنند. اما شیوع دقیق آن معلوم نیست و این مسئله به این دلیل است که اغلب خانواده ها این رفتارها را به بیماری پارکینسون بیمار مرتبط نمی دانند. علاوه بر داروها سایر فاکتورهای بالینی نیز با بروز این رفتار ها در بیمار پارکینسونی مرتبط هستند:
نوعی رفتار خاص است که در معتادتان به آمفتامین و کوکائین رخ می دهد و می تواند در پارکینسونی ها هم رخ دهد و شامل حرکات استریوتایپی که بی هدف و تکراری که برای مدت طولانی انجام می شود. فرد سایر فعالیت هایش را کنار میگذارد و در نهایت منجر به کاهش و محرومیت از خواب ،کاهش مصرف دارو و دیسترس و نارضایتی خانواده می شود.
مثال هایی از پاندینگ شامل:
اغلب این رفتارها به سرگرمی ها و کارهای قبلی فرد مربوط است مثلاً یک حسابدار مدام جمعه حساب ها را روی یک ماشین حساب وارد می کند
برخلاف رفتارهای ناشی از اختلالات کنترل تکانه که جهت کسب یک پاداش انجام میشود رفتار باندینگ حالت اجبار دارد بیماران اغلب شاکی بوده و تلاش برای توقف این رفتار می کنند و زمانی که از پوچی و بیهودگی رفتارشان آگاه میشوند ممکن است تحریک پذیر شوند.
افتراق باندینگ از مانیا و هیپومانیا
در پاندینگ بیمار
این رفتارها میتوانند همراه با اختلالات کنترل تکانه یا مصرف زیاد داروهای دوپامینرژیک بروز کنند. شیوع آنها در بیماران پارکینسونی در مراکز نگهداری آنها حدود ۱۴ درصد است
یک اختلال غیر شایع اما مختل کننده و آزاردهنده است که در حدود ۵ درصد از بیماران را درگیر میکند. به دلیل اختلال در تنظیم دوپامین بیماران دوزهای بالاتر از داروهای دوپامینرژیک استفاده میکنند که برای آنها به حالت اعتیاد گونهای در می آید.
بنابراین افراد مقدار داروی بیشتری را طلب میکند و این مقدار دارو معمولاً بیش از مقدار دارویی است که برای از بین رفتن این نشانه ها و علائم حرکت آنها نیاز است برخی بیماران ذکر می کنم فقط زمانی سازی خوبی دارند که علائم حرکتی آنها به حداقل می رسد.
واکنش روانی طبیعی به بیماری میتواند منجر به بروز:خلق پایین، سوگ، تضعیف روحیه، ناامیدی و شرمساری شود. اختلال افسردگی در بیماری پارکینسون باعث تغییرات نافذ خلق می شود و بیشتر فرم ایدیوپاتیک افسردگی را تداعی میکند. در بیماران پارکینسونی غیر افسرده علائم حرکتی باعث محدود شدن انجام کارهای مورد علاقه ؛مثل کارهای ظریف با چوب می شود ولی بیمار سعی می کند فعالیت دیگری را جایگزین کند. اما بیماران افسرده نمی توانند فعالیتی را به عنوان جایگزین برای فعالیت محدود شده شان پیدا کنند. و از آن لذت ببرند.
شیوع افسردگی در پارکینسون بین ۲۰ تا ۹۰ درصد است و تا نیمی از این بیماران از افسردگی ماژور( MDD )رنج می برند. گروه زیادی از بیماران پارکینسونی علائم افسردگی غیر ماژور دارند که به عنوان افسردگی مینور، دیس تایمی و افسردگی تحت بالینی نامیده می شوند. نوع غیر ماژور افسردگی در صورت عدم درمان به تدریج به سمت افسردگی ماژور پیشرفت می کند. اختلالات همراه افسردگی معمولا علائم اضطرابی مثل حملات پانیک بارز هستند.
موارد زیر در افسردگی پارکینسون کمتر دیده میشود
خودکشی می تواند اتفاق بیفتد اما درصد آن مثل جمعیت عمومی است. افسردگی لزوماً با سابقه فامیلی مثبت بیماری خلقی ارتباط ندارد. مشکلات فعالیت های حرکتی می توانند شرایط اضطرار در جریان زندگی بیمار پارک چیست
سختی و ناتوانی در انجام فعالیت های حرکتی منجر به بروز اصطراب در جریان زندگی بیمار پارکینسونی می گردد. اضطراب پاتولوژیک در بیماری پارکینسون در مقایسه با سایر سندروم های پارکینسونی شایع تر است. اضطراب منتشر درمقایسه با اضطراب اجتماعی و پانیک شایعتر است و حدود ۲۵ درصد در بیماران پارکینسونی شیوع دارد.
در کل علائم اضطراب در بیماری پارکینسون شبیه موارد ایدیوپاتیک اضطراب است و معمولاً با افسردگی بروز می کند. اضطراب می تواند با نوسانات سطح لوودوپا و عملکرد حرکتی بیمار ارتباط داشته باشد.
برخی بیماران حمله هایی را تجربه میکنند که در یک زمان معین در روز اتفاق میافتد و مثل یک حمله پانیک است و با نقص های حرکتی همراهی دارد.اختلالات خواب نیز بسیار شایع است و به نظر میرسد که اضطراب روزانه را تشدید میکند.
در بسیاری از بیماران پارکینسونی پدیده مانیا در ضمن درمان با داروهای ضد پارکینسونی رخ میدهد. در پاسخ به تعدادی داروهای دوپامینرژیک مثل لوودوپا و گاهی بعد از درمان های نوروسرجیکال پارکینسون، مانیا رخ می دهد.
برخی بیماران میتوانند تغییر خلقmood swing داشته باشد مثلاً زمانی که حرکات بدنی آنها ضعیف می شود خلق افسرده و برعکس آن با افزایش حرکات خلق مانیک دارند.
مانیا ممکن است در بیماری که قبلاً سابقه بای پولار داشته است و در حال حاضر مبتلا به پارکینسون است به صورت یک اپیزود کلاسیک مانیا بروز کند. در این موارد افتراق در تشخیص بسیار مهم است : اینکه معین شود بیماری اولیه پارکینسون است یا ناشی از دارو.
مانیا و هیپومانیا میتوانند در بیماران مبتلا به افسردگی تک قطبی که ترکیبی از داروهای ضد افسردگی و چند داروی ضد پارکینسون دریافت میکنند، دیده شود.
در بیش از ۲۵ درصد بیماران اغلب همزمان با افسردگی بروز میکند. تظاهرات آپاتی به صورت:
در بسیاری از موارد آپاتی برای خود بیمار ناراحت کننده و ایجاد کننده دیسترس نیست اما اینکه بیمار سعی و تلاش خود انگیز و علاقه ندارد برای مراقبین بیمار ناامیدکننده است.و ممکن است تصور کنند بیمار افسرده است.بی حرکتی و فرسودگی و خستگی باعث از دست دادن بیشتر عملکرد و افزایش ناتوانی و رنج می شود. سایر نشانه ها و علائم نورولوژیک مثلا آکینزی و کاهش تن صدا و اختلالات شناختی می تواند در تشخیص آپاتی اختلال ایجاد کند.
SSRI ها که شایع ترین ضد افسردگی های تجویزی در بیماران پارکینسونی هستند می توانند آپاتی ایجاد کند هرچند این مسئله به صورت اختصاصی در بیماران پارکینسون ثابت نشده است.
شنبه الی چهارشنبه : ۱۶:۰۰ – ۲۰:۰۰ پنجشنبه: ۸:۰۰ – ۱۲:۰۰
۰۳۱۳۲۶۸۷۴۵۷ / ۰۹۱۳۸۷۶۲۷۱۰
اصفهان، خیابان بزرگمهر، حدفاصل خیابان رکن الدوله
چهار راه هشت بهشت، ساختمان آمیتیس، طبقه اول، واحد ۱۰۹
تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به بس کلینیک است و کپی مطالب بدون ذکر منبع غیر قانونی می باشد.