تیک ها حرکات یا آواگری های عود کننده ،سریع و استروتایپی هستند که غیر ریتمیک، غیر ارادی یا نیمه ارادی و با شروع ناگهانی می باشد. معمولاً یک عضله یا گروهی از عضلات را درگیر میکند بر مبنای محل آناتومیکی آن تعداد، فرکانس ،مدت وپیچیدگی تقسیمبندی میشوند، تیک ها می توانند به صورت ساده یعنی درگیر کننده یک عضله یا یک گروه عضله یا یک صدای ساده باشند. و یا کمپلکس؛ آهسته تر ،حرکات هدفمندانه تر که درگیر کننده گروه های عضلانی متعدد یا صدا های متعدد باشد.
- tic کلونیک :حرکات جرکی کوتاه ،مثل چشمک زدن
- tic دیستونیک: وضعیت غیر نرمال پایدار کوتاه، مثل بلفارو اسپاسم، دندون قروچه، انحراف های چشمی، باز شدن دهان
- تیک تونیک :انقباض ایزومتریک ،کشیده شدن عضلات شکمی یا اندامها
- tic حرکتی کمپلکس شامل لمس اشیا جهش چرخش و اکو پراکسی می باشد
- tic صوتی ساده مثل صاف کردن گلو، سرفه کردن، فین کردن
- تیک صوتی کمپلکس مثل تکرار سیلاب ها و کلمات یا عبارات خود (پالیلالیا) یا تکرار کلمات یا عبارات دیگران(اکولالیا)
تیک های کمتر شایع شامل:
- کوپرو لالیا : استفاده از کلمات یا عبارات مستهجن.
- کوپراکسیا: نشان دادن ادا و اطوار زننده.
تیکها اغلب به صورت دوره هایی از یک یا چندین tic هستند که به وسیله دوره های متعددی از عدم فعالیت tic ها جدا میشود. tic ها در فرکانس، محل آناتومیکال، تعداد ،پیچیدگی و شدت در طول دقایق ،ساعت ها و روزها تغییر می کنند. ممکن است در طول خواب هم پایدار باشد. تیکهای موتور ساده شایع ترین تظاهر اولیه اختلال tic هستند و پلک زدن شایعترین tic اولیه می باشد.
- تیکها معمولاً به صورت غیرقابل مقاومتی تجربه می شوند اما می توانند برای دورههای مختلفی سرکوب شوند بعضی بیماران سرکوب تیک را برای ساعت ها تجربه می کنند برای مثال زمانی که در محل کار یا مدرسه هستند.
- به صورت معمول کاهش در فرکانس و شدت ticها هنگام تمرکز روی فعالیت های فیزیکال یا منتال مثل مطالعه اتفاق میافتد.
- استرس، هیجان ،ملامت، خستگی و تماس با گرما موجب تشدید tic میشود.
- همچنین فرکانس تیک ممکن است در زمان ریلکسیشن به دنبال یک استرس یا بعد از یک تلاش فعالانه برای سرکوب tic افزایش یابد.
در خیلی از بیماران توره ،tic ها به صورت پاسخ ارادی به یک احساس ناخوشایند مقدم بر آن می باشد.این احساسات توسط تعداد زیادی از بیماران بیان می شود و ممکن است به صورت لوکالیزه یا ژنرال یا فیزیکال یا منتال باشد.و می تواند موجب افتراق تیک از سایر اختلالات حرکتی شود یک مثال آن احساس سوزش در چشم قبل از چشمک می باشد.
هرچند این پدیده ها اغلب غیر لوکالیزه و جنرال هستند مثل اضطراب و برای رهایی از این حس ناخوشایند باید یک حرکت خاص را تکرار کنند . افتراق تیکهای کمپلکس از رفتارهای اجباری ممکن است سخت باشد. افتراق در همراهی تیک با OCD (وسواس) سختتر هم میشود .
توره
- دارای دو یا چند تیک حرکتی، برای مثال چشمک زدن یا شانه بالا انداختن و حداقل یک تیک صوتی، برای مثال، زمزمهٔ زیرلبی، صاف کردن گلو یا فریاد زدن یک کلمه یا عبارت باشد؛ هرچند آنها ممکن است همیشه همزمان نباشند.
- تیکها را برای حداقل یک سال داشته است.
- تیکها میتوانند بارها در روز و معمولاً به صورت دورهای، تقریباً هر روز یا متناوب و چند روز در میان رخ دهند.
- تیکهایی داشته باشد که قبل از ۱۸ سالگی شروع شدهاند.
- علائم به دلیل مصرف دارو یا مواد مخدر یا به دلیل داشتن بیماری دیگری نباشد. برای مثال، تشنج، بیماری هانتینگتون.
درمان رفتاری اغلب به عنوان یکی از اولین درمانها برای تیک توصیه میشود. یکی از روشهای رفتار درمانی برای این اختلال درمان تمرین برگشت عادت یا habit reversal است. در این روش پزشک به بیمار کمک می کند تا به جای انجام تیک از پاسخ جدیدی استفاده کند. یک تکنیک به نام “مواجهه و پیشگیری از پاسخ” (ERP) نیز گاهی استفاده میشود. در این درمان به بیمار کمک می شود تا احساس نیاز به انجام تیک را در خود سرکوب کند.
درمان دارویی
داروهای متعددی وجود دارند که میتوانند به کنترل تیکها کمک کنند. کلونیدین و آنتی سایکوتیکها (ریسپریدون، پیموزاید و آرپیپرازول)بیشترین داروهای مورد استفاده هستند.
پیامدهای کارکردی اختلالات تیک
- خیلی از افراد مبتلا به تیک خفیف تا متوسط، دچار ناراحتی یا اختلال در عملکرد نمیشوند و ممکن است حتی از تیکهای خود آگاه نباشند. افراد مبتلا به نشانههای شدیدتر، عموماً اختلالات بیشتری در زندگی روزمره دارند، اما حتی افراد مبتلا به اختلالات تیک متوسط یا شدید ممکن است عملکرد خوبی داشته باشند.
- وجود بیماری همزمان، مانند ADHD یا OCD، میتواند تأثیر بیشتری در عملکرد داشته باشد.
- تیکهای شدید عملکرد افراد را در فعالیتهای روزمره مختل میکنند و منجر به انزوای اجتماعی، تعارض میان فردی، اذیت همسالان، ناتوانی در کارکردن یا رفتن به مدرسه، و کیفیت پایینتر زندگی میشوند.